Innerlijke criticus

We realiseren ons vaak niet hoe streng of hard we zijn voor onszelf, totdat we het eens opschrijven. Het doel van deze oefening is om je innerlijke criticus te leren kennen en dan daar leren met compassie mee om te gaan zoals je bij een goede vriend dof vriendin zou doen.

Om te beginnen schrijf je een voorbeeld op van een periode of moment in je leven waarin je jezelf niet goed voelde. Beschrijf hoe jouw innerlijke criticus tegen jou ‘sprak’ op dat moment. Wat had de innerlijke criticus te zeggen over je eigenwaarde? Over beslissingen die je hebt genomen? Welke woorden kwamen naar voren toen je de situatie analyseerde? Schrijf van dit alles zoveel mogelijk op van wat je je kan herinneren.

Vervolgens ga je een voorbeeld beschrijven van een moment dat je een goede vriend of vriendin ondersteunde toen hij of zij zich niet goed voelde over zichzelf. Wat zij je tegen hem of haar? Welke woorden gebruikte je wanneer ze hun eigenwaarde of beslissingen betwijfelde? Schrijf ook nu zoeel op als je je kunt herinneren.

Vergelijk nu hetgeen je het eerst hebt geschreven met wat je zonet schreef. Beschrijf de verschillen. Wat valt je op? Waarom zijn de reacties verschillend? Is dat zoals het zou moeten zijn?

Ga tot slot weer terug naar het stuk dat je als eerste schreef, maar stel je nu voor dat je jezelf hetzelfde behandelt als hoe je je vriend of vriendin behandelde. Herschrijf nu die dialoog. Wat zou je nu tegen jezelf zeggen?

Het kan zijn dat deze oefening je wat overweldigt, overweeg dan om professionele hulp te zoeken.

Woorden

Welke woorden gebruik jij in het kader van jouw pijn? Stekend? Zeurend? Verschrikkelijk? Eindeloos? Uitzichtloos? Dit zijn allemaal begrijpelijke woorden, maar helpen ze je of zijn ze een hindernis?

Woorden hebben behoorlijk veel invloed op ons, hoewel dat in eerste instantie misschien niet zo lijkt, het is per slot van rekening maar een woord. Maar ons brein en ook ons lijf reageert wel degelijk op woorden. Op woord wat iets vervelends betekent (oorlog, pijn, verraad) heb je toch een andere reactie dan een woord wat iets leuks betekent (vriendschap, warmte, liefde).

“Wie een tekst leest met veel woorden als “bloemetjesjurk”, “rollator” en “vergeetachtig”, gaat daarna vanzelf wat langzamer lopen.”

Nemokennislink.nl

In het kader van pijn zijn de woorden die je gebruikt behulpzaam of een hindernis? Het gaat er hier niet om wat waar is, het gaat erom wat helpt.

Maak eens een lijstje van woorden (of zinnen) die dagelijks gebruikt in het kader van je pijn en de emoties die daarbij horen. Bijvoorbeeld: “dit doet echt pijn” of “stekend”.

Nu gaan we het een en ander omdraaien. Dus in plaats van “dit doet echt pijn” kun je er “dit voelt niet prettig” van maken. Je erkent de pijn, maar op een meer kalmerende manier voor het brein door het gebruik van het woord “prettig”. En in plaats van stekend kun je zeggen “niet comfortabel” of het “een sensatie” noemen.

Deze woorden hebben een heel andere invloed op jouw lijf en brein. Hoewel het misschien wat gek voelt, ga hier eens mee experimenteren. Schrijf achter de woorden op het lijstje eens de meer positieve, minder bedreigende variant op en ga eens onderzoeken wat dat voor jouw doet!

Omgaan met tegenslag

Tegenslagen zijn onderdeel van het leven en hoewel we dit weten, zijn we lang niet altijd goed in het omgaan met die tegenslagen. Dit heeft, naar mijn mening, ook te maken met hoe we opgevoegd worden, hoe de maatschappij is en welke berichten we via de diverse (sociale) media kanalen ontvangen. De wereld heeft zo’n hoog ‘maakbaarheidsgehalte’ gekregen dat we mede daardoor niet altijd goed omgaan met tegenslagen. En dat terwijl tegenslagen ons ook veel kunnen brengen.

Van tegenslagen kun je veel leren, ze kunnen je inzicht geven en je helpen jezelf te ontwikkelen. Daarvoor is wel een bepaalde houding of mindset voor nodig en een strategie. Volgens Kristin Neff is ‘Het geheim van omgaan met tegenslag een bondgenoot zijn voor jezelf’. Ofwel zelfcompassie. De drie elementen van zelfcompassie volgens Neff zijn: vriendelijk en mild zijn voor jezelf; je realiseren dat je niet de enige bent met tegenslagen en dat dit bij het leven hoort; je negatieven gevoelens die erbij komen kijken accepteren en ervoor zorgen dat je er niet door wordt meegesleept.

Een paar tips om dit praktisch ook te gaan doen:

Benoemen

Het benoemen van de emoties en gedachten die opkomen bij tegenslag: ‘Ik ervaar frustratie’, ‘Ik heb de gedachte dat ik waardeloos ben’ of ‘Ik ervaar een spanning in mijn borst’. Door de gedachten en emoties te benoemen erken je ze en neem je gelijk ook een beetje afstand van ze waardoor je er beter naar kan kijken en ze wat minder invloed op ju hebben.

Tegenslagen als leermoment zien

In tegenslagen zitten vaak vele leermomenten. Misschien had je dingen anders aan kunnen pakken, waardoor het mogelijk niet was gebeurt, maar er is ook zat tegenslag waar je niet altijd direct invloed op hebt, dan zit je leren in hoe je daar mee om gaat. Hoe reageer je op de tegenslag? Wanneer niks tegen zit, er geen vervelende dingen gebeuren zit je in een soort fitnessruimte zonder materiaal. Dan wordt trainen wel een stuk lastiger. De tegenslagen zijn je fitness materiaal.

Je realiseren dat het tijdelijk is

Alles in het leven gaat voorbij. Het houdt een keer op met regenen, ze zon gaat altijd weer onder. Ook emoties, gedachtes, herinneringen, situaties gaan allemaal een keer voorbij. En komen vaak ook weer eens langs. Dat geldt voor de minder leuke dingen, maar ook voor de leuke dingen. Niets van het leuke wat je allemaal hebt meegemaakt, is gebleven. Al je hoogte en diepte punten zijn als golven in de zee, ze komen en gaan. Zeker wanneer het allemaal tegen zit is dit goed je te herinneren: ook dit gaat voorbij.

Mindful moment

Even een ‘check-in’ bij jezelf. Pak een mindful momentje in de vorm van een diepe ademhaling, een bewuste stretch of handeling, vijf dingen die je ziet of hoort benoemen of even het contact van de grond onder je voeten bewust worden.

Ander perspectief: erover schrijven/reflecteren of met iemand bespreken

Door te reflecteren kun je soms beter naar iets kijken. Dit kun je doen door erover te schrijven (wat gebeurde er, hoe reageerde ik, wat waren mijn gedachtes en emoties, had ik iets anders kunnen doen?). Je kunt het natuurlijk ook met iemand bespreken. Fijn is als diegene vooral luistert en vragen stelt en niet zozeer met oplossingen en antwoorden komt.

Kleine stap in de goede richting

Welke kleine stap kun je nu in de goede richting zetten? Dat kan een van de vorige tips zijn, maar ook een bepaalde actie die je kunt doen. Bedenk alvast een klein stapje wat je weer verder helpt in deze tegenslag.

Strategie voor omgaan met tegenslag

Gebruik de tips om voor jezelf een strategie te maken die je kunt gebruiken bij tegenslag. Wees ook niet bang om het af en toe aan te passen als dat nodig is, pas bij gebruik kom je er achter of de strategie voor jou werkt. Een strategie kan zijn, dat je zodra je de tegenslag ervaart je even een mindful momentje pakt waarna je hetgeen je ervaart gaat benoemen. Je schrijft het van je af of bespreekt het met iemand die je vertrouwt en bedenkt 1 of 2 stapjes die je verder kunt zetten.

Succes!